Bir yakınım bazen temizlik konusunda aşırı titizlenebiliyor. Misafirler yemeğe kalmışsa yemek masasının bazı sandalyelerine örtüler koyardı. Misafirlerin çocukları bir şey dökmesin amacıyla yapardı. Pancar şifalı bir bitkidir. Haşlanıp rendelenip salata da yapılabilir. Birkaç parçaya bölünüp sirke ilavesiyle haşlama suyuyla kâseye de konup sunulabilir. Diğer misafirlerle masaya oturduk. Ne olduysa kâseyi devirdim masa örtüsüne ve sandalyeye pancarın kırmızı rengi çıktı. Yakınım çocuklardan beklerken yetişkin biri de leke yapmıştı. Herkesin sandalyesine örtü konulsa sorun değil ama sadece size konulsa ne hissederdiniz? Çocuklardan beklenen davranışları yetişkinler de yapabiliyor. Kimi insanlar her zaman, her yer düzenli olsun isterler ve aşırıya kaçabilirler. Hekimler bu duruma takıntı (obssesif kompulsif) rahatsızlığı diyorlar. Bu bir rahatsızlık ancak başkalarının hayatını zorlaştırmaya gerek yok. Bir yerde bir şey yapılıyorsa orası dağılır. İş bitince toplanır.
Yetişkinler işe gidiyor, alışverişe gidiyor, ev işleri yapıyor, hobileriyle meşgul oluyor. Bir çocuk ise kendini oyunlarla meşgul eder. Oyun çok önemlidir. Oyun sayesinde çocuğun hayal dünyası gelişir. Çevresinde gördüğü nesneleri, olayları, duyduklarını oyuna döker. Rahatça oyun oynamış çocuk genellikle hayatta daha mutlu ve üretken olur. Her türlü eşya oyununun bir parçası olabilir. Bir çocuk oyun oynarken içeriye gelen ebeveyn ” Buranın hali ne böyle? ” diye bağırmaya başlar. Çocuk ebeveynin bu davranışını anlamlandıramaz. Bu ebeveyn neden bağırıp huzursuzluk çıkarıyor? Bu hareketi ile neyi öğretmiş oldu, ne kazanıldı? Yemek pişirirken mutfak da dağılıyor.
Bir kurum müdürünün masasında bazen dosyalar, evraklar birikebiliyor. Bu dünyanın sonu mudur? Yüzlerce kişinin katıldığı bir yemek organizasyonu sonrası mekân toplanıp ertesi güne hazır hale geliyor. Yapılması gereken ne olabilir? Ebeveyn çocuğunun oyununa bir süre dâhil olabilir. Veya “Kolay gelsin.” deyip oyunu bitince toplaması söylenebilir. Birkaç kez ebeveyn toplamaya yardım edebilir. Tabi yerine koyarken sert atarak olmamalı. İşi bitince, toplayınca çocuk bir davranış kazanmış olur. Ancak gene de karşımızdaki bir çocuktur. Beklentimiz düşük olmalı. Toplama işi bir başka çatışmaya yol açabilir. Denge önemli. Bizim arkasından eksik kalanları tamamlamamız gerekebilir. “Bu ne dağınıklık böyle?” diye bağıran ebeveyn ve çocuğu için bir saat, bir gün, bir hafta, bir yıl, bir ömür geçince geriye ne kalır?
Özgür Erakkuş
Atatürk Üniversitesi Oltu Beşeri ve Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi
